چشم انداز سياست خارجي ايران؛ چالشها و تهديدات

در حال حاضر ، ايران با يك دولت جديد در ايالات متحده در صحنه بين الملل روبرو است ، كه تلاش مي كند برجامي را زنده كند زيرا تلاش مي كند فشارها و تحريم هاي رياست جمهوري ما را در دوران رياست جمهوري ما ادامه دهد و به گروه كشورهاي باقيمانده بازگردد. در اين توافق نامه بين المللي. از سوي ديگر ، در عرصه منطقه اي ، تنش و اختلاف نظر با كشورهاي عربي خليج فارس ، حضور رژيم صهيونيستي در منطقه و گشودن روابط ديپلماتيك با برخي از كشورهاي عربي و خروج آمريكا از افغانستان و احتمال ظهور دوباره طالبان مهمترين چالشها هستند. سياست مهم خارجي. آنها در حال حاضر ايران را شكل مي دهند.

اگرچه ، طبق گفته مقامات ديپلماتيك ما ، روند بازگشت ايالات متحده به شوراي امنيت سازمان ملل و لغو تحريم هاي اين كشور در آخرين مراحل است و مطمئناً موضوع آن در دولت دوازدهم بسته خواهد شد ، اما سابقه همكاري با ايالات متحده دولت و كشورهاي اروپايي حتي دستاوردهايي از خود نشان داده اند. اين توافق به معناي پايان خصومت و سنگسار طرف مقابل نيست و بنابراين دولت سيزدهم احتمالاً با برخي از جنبه هاي اين موضوع روبرو خواهد شد و بايد تلاش كند از نظر قانوني و سياسي آمادگي مقابله با آن را داشته باشد. از طرف ديگر ، همكاري با روسيه و چين و استفاده از اختلافات بين آنها و ايالات متحده براي پيشبرد منافع ملي از ديگر اولويت هاي اين كشور در عرصه بين الملل خواهد بود.

در عرصه منطقه اي ، اولويت دولت جديد بايد حل اختلافات با دولت هاي عرب و مسلمان در خليج فارس باشد. دولت دوازدهم با ارائه “برنامه صلح هرمز” و ارسال پيام هاي متعدد دوستانه و سازنده امنيتي ، تلاش كرد تا نگرش خصمانه دولت هاي منطقه را تغيير داده و آنها را به سمت ايجاد يك سيستم امنيتي درون گرا و بدون هيچ گونه دخالت قدرت ها سوق دهد. روسيه اقدامات مشابهي را در ارائه طرحي به شوراي امنيت انجام داده است. اما وابستگي كشورهاي عربي خليج فارس به ايالات متحده و البته گشودن اسرائيل به اين منطقه استراتژيك تاكنون موفقيت تلاش ها در اين زمينه را مختل كرده است. بنابراين ، اولين قدم دولت سيزدهم بايد تلاش براي حذف عوامل و موانع اساسي در بهبود روابط بين ايران و كشورهاي عربي در خليج فارس باشد.

مذاكره با دولت افغانستان و طالبان و تلاش براي هدايت آنها به يك دولت چند حزبي كه در آن همه گروه هاي قومي و گروه هاي سياسي داراي سهم متناسبي باشند و بتوانند به سمت توافق در مورد امنيت و ثبات در افغانستان حركت كنند از اولويت هاي ديگر است. دولت در حوزه سياست هاي منطقه اي است. بدون شك ، اگر پس از عقب نشيني كامل نيروهاي آمريكايي ، سناريوي سقوط دولت رسمي و شكل گيري جنگ و ناآرامي يا سناريوي حاكميت مطلق طالبان در افغانستان رخ دهد ، تهديدهاي امنيتي جدي براي جمهوري اسلامي جمهوري اسلامي ايجاد مي شود ديپلمات ها و شهروندان ايراني مقيم افغانستان و همچنين موج رو به رشد مهاجران افغان در ايران از جمله اين افراد هستند.

بنابراين ، دولت منتخب در ايران بايد سعي كند نقشه راه را براي مقابله با چالش ها و تهديدهاي بين المللي و منطقه اي با رويكرد بين بخشي و به دور از رقابت ها و درگيري هاي سياسي و درون گروهي كه بيشتر به منافع ملي آسيب مي رسانند ، تهيه و تدوين كند. و آماده اقدام با آنها باشيد. از سوي ديگر ، رويكرد حذف ، ناديده گرفتن تلاش ها و دستاوردهاي چارچوب سياست خارجي در دولت قبلي (دوازده) و تلاش براي رد و تغيير نيروها از جمله اشتباهات اساسي است كه انتظار نمي رود در دولت سيزدهم ديده شود و در عوض اصل شايسته سالاري. ، تخصص و تعهد افراد براي خدمت به كشور ، براي تأمين منافع و امنيت ملي.

* استاد دانشگاه

1717